Stationsgebied Utrecht: lokaal project, nationale betekenis

Het Stationsgebied in Utrecht is aangewezen als lokaal project met nationale betekenis. De gemeente wil het nieuwe Stationsgebied en de oude stad samen ontwikkelen en zo zorgen voor synergie tussen beide delen. De komende 20 jaar komen in dit gebied rond de 60 projecten tot uitvoering voor een totaalbedrag van ongeveer € 3 miljard. Een deel van de projecten is al ver gevorderd. Voor een succesvolle ontwikkeling van het hele Stationsgebied zijn goede afstemming, snel kunnen schakelen en voldoende draagvlak essentieel.

Situatie

De centrumfunctie van de Utrechtse oude stad staat onder druk. Dat komt door stadsuitbreidingen en zelfstandige groei. Het aantal voorzieningen in het centrum (winkelen, openbaar vervoer) is daar niet op aangepast. Bovendien sluit de oude stad aan de oostkant slecht aan op het Stationsgebied. Ook heeft het station geen eigen gezicht en geen duidelijke en directe relatie met de openbare ruimte. Door de oude stad en het Stationsgebied als 1 geheel te ontwikkelen, ontstaan samenhang en verbinding.

Belangrijke ontwikkelingen

2 ontwikkelingen zijn belangrijk om mee te nemen in dit gebied. In de eerste plaats de komst van de Hogesnelheidslijn (HSL). Utrecht is daarmee het grootste openbaarvervoerknooppunt (Railport) van Nederland, met nationale en Europese betekenis. Ten tweede het feit dat Utrecht een groot winkelcentrum heeft met regionale en landelijke aantrekkingskracht. Plus een groot beursterrein met landelijke uitstraling én een oude stad van groot cultureel belang.

Om al deze redenen samen is het Stationsgebied in Utrecht aangewezen als lokaal project met nationale betekenis. En dat heeft gevolgen voor de ontwikkeling.

Volgende stappen

Volgende stappen in de ontwikkeling van het gebied zijn:

• Beurskwartier: stedenbouwkundig plan en inrichtingsplan (2021), vergunningen vanaf 2022, start bouw (in fases) vanaf 2023.
• Lombokplein: PvE/FO ter besluitvorming voorleggen aan gemeenteraad, bestemmingsplan opstellen (2021).
• Foreeststraat en Rabolocatie: stedenbouwkundig plan 1e kwartaal 2021, bestemmingsplan (Beurskwartier.
• Jan van Foreeststraat) 2021, ontwerpen gebouw en openbare ruimte vanaf 2021, vergunningen vanaf 2021, start bouw vanaf 2022.

Waarom de Crisis- en herstelwet?

De aanwijzing tot lokaal project met nationale betekenis zorgt voor meer samenwerking tussen gemeenten en andere overheden. Alle betrokken overheden moeten zich in de initiatieffase namelijk verbinden aan een gemeentelijke structuurvisie. Dit vergroot het draagvlak voor de ontwikkelingen. Ook moet Utrecht gebruikmaken van de gemeentelijke coördinatieregeling uit de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Dat leidt tot gestroomlijnder procedures en een snellere uitvoering.

Ervaringen en resultaten

Het Stationsgebied Utrecht is een complexe binnenstedelijke opgave met veel verschillende belangen. Het blijkt voor de uitvoering van de diverse bouwplots een voordeel te zijn dat de coördinatieregeling Wro moet worden toegepast. Eventuele beroepsprocedures verlopen hierdoor ook sneller. De diverse deelprojecten zijn in de volgende stadia:

• De Omgevingsvisie Beurskwartier/Lombokplein is op 11 april 2018 gepubliceerd.
• Het ontwerp-Programma van Eisen (PvE) en het functioneel ontwerp (FO) Lombokplein liggen sinds 29 mei 2020 ter inzage.
• Het ontwerp-bestemmingsplan Beurskwartier 1 lag tot en met 22 oktober 2020 ter inzage.