De gemeente Leeuwarden wil graag dat burgers en bedrijven duurzame energie gebruiken. Dit is beter voor de natuur en het milieu. Het opwekken van duurzame energie kan heel goed via zonnevelden. Zonnevelden zijn plaatsen met veel zonnepanelen. De gemeente wil het gemakkelijker maken om zonnevelden aan te leggen. Daarom is geen vergunning meer nodig. En de zonnevelden mogen 30 jaar blijven. De zonnepanelen moeten wel voldoen aan de regels van het bestemmingsplan.
Situatie
Voor een zonneplan is meestal geen plek in een bestemmingsplan. Dan is aanpassing van het bestemmingsplan nodig, of een vergunning. De gemeente Leeuwarden nam het initiatief voor een speciale regeling voor zonneprojecten. Door die regeling is het nu mogelijk om zonder vergunning zonnepanelen te plaatsen. Leeuwarden wil een terrein van bijna 30 hectare vol laten zetten met zonnepanelen. Dat is even groot als 60 voetbalvelden. Een deel is al gebouwd, de rest wordt binnenkort gebouwd.
Waarom de Crisis- en herstelwet?
De gemeente heeft een plan voor zonne-energie opgesteld: het Plan voor de Zon. Hierin staat dat bedrijven voor het plaatsen van zonnepanelen geen vergunning meer nodig hebben. Dit kon door de innovatieregeling volgens de Crisis- en herstelwet (Chw). Met dit plan loopt Leeuwarden vooruit op de Omgevingswet.
Ervaringen en resultaten
Er zijn burgers die bezwaar hebben gemaakt tegen zonneparken. Maar er zijn ook zonneparken, waarbij de burgers met de gemeente hebben samengewerkt. Sommige zonneparken leveren stroom voor wel 4000 huishoudens. Ze leveren een grote bijdrage aan de overgang naar meer duurzame energie in Leeuwarden.
De gemeente Leeuwarden sprak in de publicatie over de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan alleen over zonnepanelen, en niet over zonneparken. Daarom heeft de Afdeling bestuursrechtspraak de beroepen van appellanten die geen zienswijzen tegen het plan hadden ingediend (voorwaarde voor ontvankelijkheid) toch ontvankelijk verklaard. Alle beroepen zijn ook gegrond bevonden.
Naar het oordeel van de Afdeling heeft de raad onvoldoende aandacht besteed aan de ruimtelijke aanvaardbaarheid van de gevolgen van een afwijkingsbevoegdheid voor het landschap. De raad heeft onvoldoende onderzocht en afgewogen of de gevolgen voor het landschap van grootschalige zonneparken in Nieuw Stroomland ter hoogte van Wirdum aanvaardbaar zijn.
Moraal van het verhaal: de gemeente had duidelijker moeten communiceren over hun plan. Ook had men de gevolgen van het plan (in dit geval een afwijkingsbevoegdheid) beter moeten onderzoeken. Vergunningsvrij wil dus niet zeggen dat niet aan de voorwaarden van goede ruimtelijke ordening voldaan hoeft te worden.